Combineren mantelzorg en werk: tips en verlofregelingen
Leestijd: 3 minuten
Door de vergrijzing en de bezuinigingen in de zorgsector is het aantal mantelzorgers de laatste jaren fors gestegen. Een op de vier werknemers moet tegenwoordig werk met mantelzorgtaken combineren om te zorgen voor een naaste. Dit kan een flinke uitdaging zijn. Het zorgen voor een naaste is tijdrovend en kan onverwachte verplichtingen met zich meebrengen. Daarnaast is het zowel fysiek als emotioneel belastend. Gelukkig bestaan er regelingen in de wet om mantelzorg beter met werk te kunnen combineren. Naast een aantal verlofregelingen, kan ook de Wet flexibel werken (Wfw) uitkomst bieden. Ook in de CAO kan een regeling voor mantelzorg staan.
Maak gebruik van verlofregelingen
Veel werkgevers bieden verlofregelingen aan om werknemers in staat te stellen mantelzorg te verlenen. Zo bestaat de mogelijkheid om kortdurend, langdurend zorgverlof of calamiteitenverlof op te nemen. Het is belangrijk om te weten dat het opnemen van verlof niet altijd financieel gecompenseerd wordt, dus het kan handig zijn om hier vooraf goed over na te denken. Ook is het verstandig om tijdig met je werkgever te overleggen over de mogelijkheden voor verlof en hoe dit het beste ingepland kan worden.
Per verlofsoort gelden verschillende voorwaarden:
Calamiteitenverlof
- Kan worden gebruikt als je naaste in een noodsituatie verkeert en onmiddellijke zorg nodig heeft, en het aanvragen van langdurend of kortdurend zorgverlof niet mogelijk is. Het moet dan wel gaan om een situatie die directe actie vereist.
- Je moet het verlof zo spoedig mogelijk aanvragen bij je werkgever. Hierin vermeld je de reden(en) van het verlof en hoelang je verlof denkt nodig te hebben.
- De duur van het verlof is afhankelijk van de omstandigheden en kan variëren van enkele uren tot enkele dagen.
- Je werkgever is verplicht je loon volledig door te betalen tijdens de verlofperiode.
Meer informatie over calamiteitenverlof.
Kortdurend zorgverlof
- Kan worden opgenomen voor kortdurende verzorging van een persoon in je naaste omgeving.
- Je moet de enige persoon zijn die de zorg op zich kan nemen en de zorgbehoevende moet direct onder jouw zorg vallen.
- Je hebt recht op maximaal twee keer het aantal werkuren per week aan kortdurend zorgverlof. Bijvoorbeeld: bij een 40-urige werkweek, heb je recht op 80 uur kortdurend zorgverlof per jaar.
- Tijdens het verlof krijg je minimaal 70% van je salaris doorbetaald.
- Je werkgever mag alleen in uitzonderlijke gevallen het verlof weigeren.
Meer over kortdurend zorgverlof.
Langdurend zorgverlof
- Bedoelt om tijdelijk minder of niet te werken, om intensieve en langdurige zorg voor een naaste te kunnen combineren met werk. Bijvoorbeeld bij een naaste met een ernstige ziekte of beperking.
- Per 12 maanden heb je recht op maximaal 6 keer het aantal uren dat je per week werkt.
- Tijdens het verlof heb je geen recht op salaris. In een cao of personeelsreglement kunnen soms andere regels staan.
- Het verlof moet je minimaal twee weken van tevoren aanvragen bij je werkgever. Het is verstandig om het verzoek schriftelijk in te dienen en hierin de reden(en) van het verlof te vermelden.
Meer over langdurend zorgverlof.
Wet flexibel werken en mantelzorg
De wettelijke verlofsoorten bieden niet altijd uitkomst. Je kunt bijvoorbeeld geen zorgverlof opnemen als dat niet noodzakelijk is. Ook kan het zijn dat je zorg moet geven aan iemand die buiten de kring van personen valt waarvoor het verlof is bedoeld. Of de omvang van het verlof is onvoldoende. In dat geval kan de Wet flexibel werken mogelijk uitkomst bieden.
Deze wet regelt dat werknemers het recht hebben om hun werkgever te vragen om een aanpassing van hun werktijden, arbeidsplaats en/of arbeidsduur. Een werknemer die moet zorgen voor een naaste, kan bijvoorbeeld vragen om thuis te werken, om de werktijden aan te passen of om minder uren te werken. Het verzoek moet wel voldoen aan bepaalde voorwaarden:
- Je dient tenminste zes maanden in dienst te zijn bij je werkgever.
- Je mag normaal gesproken één keer per jaar een verzoek indienen om je werktijden, arbeidsplaats en/of arbeidsduur aan te passen. Werknemers met kinderen tot acht jaar en mantelzorgers kunnen vaker dan een keer per jaar een verzoek doen.
- Je dient het verzoek schriftelijk in te dienen bij je werkgever, en ten minste twee maanden voor de gewenste ingangsdatum.
- Je moet in het verzoek aangeven wat de gewenste aanpassingen zijn, en hoe je verwacht dat dit de combinatie van werk en mantelzorgtaken gaat verbeteren.
- Je moet aangeven wat de gewenste ingangsdatum is van de aanpassing.
- Je werkgever heeft vier weken de tijd om te reageren op je verzoek. In deze reactie moet de werkgever aangeven of het verzoek wordt ingewilligd, en zo niet, waarom niet.
- Als het verzoek wordt afgewezen, kun je bezwaar maken bij de werkgever. Dit moet binnen twee weken na de afwijzing gebeuren.
Let op: bovenstaande voorwaarden zijn op hoofdlijnen weergegeven en kunnen per situatie verschillen. Voor specifieke informatie over zorgverlof en mantelzorg kun je ook altijd de website van de Rijksoverheid of een deskundige op dit gebied raadplegen.
Samengevat: zorg voor een goede balans tussen werk en mantelzorg
Het combineren van mantelzorg met werk kan uitdagend kan zijn. Overleg dus tijdig met je werkgever wat de mogelijkheden zijn om je eigen welzijn te beschermen. Vraag van welke verlofregelingen je gebruik kunt maken, of dat het mogelijk is om je werktijden of werkplek aan te passen. Door open te zijn over je situatie en samen te zoeken naar oplossingen, kun je ervoor zorgen dat je naaste de benodigde zorg krijgt en dat je je werk kunt blijven doen.
