Opleidingskosten en terugbetalingen: wat werknemers moeten weten
Van werknemers wordt steeds meer verwacht dat zij zich blijven ontwikkelen. Maar wat gebeurt er als een werkgever investeert in uw opleiding en u besluit te vertrekken? In dit artikel bespreken we enkele belangrijke aspecten met betrekking tot opleidingskosten en terugbetalingen. Ook leggen we uit welke verplichtingen uw werkgever heeft met betrekking tot opleidingsmogelijkheden.
Verplichting voor de werkgever om te zorgen voor opleiding
Uw werkgever moet er volgens de wet voor zorgen dat u de scholing kunt volgen die noodzakelijk is voor het uitvoeren van uw functie. Het kan gaan om een door de wet of CAO verplichte opleiding, maar ook om een opleiding die de werkgever verplicht stelt. Bijvoorbeeld een (periodieke) bijscholingscursus, of een opleiding op het gebied van veiligheid. Ook als u wordt herplaatst in een andere functie moet uw werkgever u, in redelijkheid, in staat stellen de daarvoor benodigde scholing te volgen. Bijvoorbeeld als u wordt herplaatst omdat uw functie vervalt, of omdat u uw eigen werk niet meer kan doen vanwege ziekte.
Opleidingstijd en kosten voor rekening werkgever
Sinds 1 augustus 2022 geldt voor deze verplichte opleidingen dat uw werkgever u in staat moet stellen om de opleiding tijdens werktijd te volgen en dat uw werkgever de kosten van deze opleiding niet op u mag verhalen. Voor 1 augustus 2022 gemaakte afspraken over terugbetaling van kosten van dit soort verplichte opleidingen (vastgelegd in een studiekostenbeding of studiekostenovereenkomst) zijn niet langer geldig. Het moet dan dus wel gaan om de hiervoor omschreven bij wet of CAO verplichte opleidingen, of een door uw werkgever als verplicht gestelde opleiding.
Welke kosten hoeft de werkgever niet te vergoeden?
Uw werkgever is niet verplicht om de kosten te vergoeden van een opleiding die u afgerond moet hebben voordat u de functie kunt gaan uitvoeren. Bijvoorbeeld de onderwijsbevoegdheid of het vereiste rijbewijs voor de vrachtwagenchauffeur. Tenzij in de wet of CAO is bepaald dat uw werkgever die opleiding moet aanbieden. Ook is uw werkgever niet verplicht kosten te vergoeden van opleidingen die u tijdens de arbeidsovereenkomst wilt volgen om u te blijven ontwikkelen, als dat niet noodzakelijk is voor de uitvoering van uw functie. Het kan zijn dat een werkgever dan toch bereid is de kosten te vergoeden. In dat geval mag uw werkgever wel afspraken met u maken over de terugbetaling en dat vastleggen in een studiekostenbeding of studieovereenkomst.
Studiekostenbeding/studiekostenovereenkomst
Een studiekostenbeding of studiekostenovereenkomst is een afspraak tussen werkgever en werknemer dat de werkgever de kosten voor een door de werknemer te volgen opleiding vergoedt. Het studiekostenbeding is nog steeds toegestaan bij opleidingen waarvoor geen verplichting voor uw werkgever geldt om die aan te bieden. Vergoedt de werkgever in dat geval wel de kosten, dan wordt vaak ook afgesproken in welke gevallen de werknemer de vergoede kosten moet terugbetalen. Er gelden dan wel een aantal voorwaarden:
- In de regeling moet de tijd worden vastgesteld gedurende welke de werkgever geacht wordt baat te hebben bij de door de werknemer tijdens zijn studie opgedane kennis en vaardigheden. In de praktijk betekent dit dat moet worden afgesproken dat de terugbetalingsverplichting gedurende een bepaalde tijd, vaak 3 jaar, na afronding van de studie geldt.
- In de periode waarin de terugbetalingsplicht geldt, moet het terug te betalen bedrag evenredig afnemen naarmate de werknemer langer in dienst is gebleven.
- In de regeling moet staan dat de werknemer de studiekosten en/of het loon over de duur de studie, moet terugbetalen als de arbeidsovereenkomst tijdens de studie of direct daarna wordt beëindigd.
- Het studiekostenbeding mag niet in strijd komen met de bepalingen van Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag.
- De gevolgen van de verplichting tot terugbetaling moeten voor de werknemer duidelijk zijn geweest. De afspraken moeten duidelijk zijn, net als de hoogte van de kosten.
Tip: leg afspraken over opleiding goed vast
Zicht houden op uw opleidingskosten en terugbetalingen is een cruciaal aspect van uw professionele ontwikkeling. Zorg dat u duidelijke overeenkomsten hebt met uw werkgever, zodat u onaangename verrassingen kan voorkomen. Tot slot: in de meeste gevallen zijn er investeren in uw opleiding en vaardigheden is een essentieel onderdeel van een succesvolle carrière.
