Gelijke beloning op de werkplek: wetgeving en tips om de loonkloof te dichten

25 oktober 2023 | Leestijd: 3 minuten

De loonkloof, oftewel het verschil in loon tussen mannen en vrouwen, is een actueel onderwerp dat onze aandacht verdient. Recente onderzoeken wijzen uit dat deze kloof de afgelopen jaren aanzienlijk is gegroeid. In dit artikel gaat ARAG jurist Linda Corvers dieper in op vragen rondom de loonkloof en de Nederlandse wet- en regelgeving die bedoeld is om deze kloof te bestrijden. Ook deelt ze tips over stappen die je als werknemer kunt ondernemen wanneer je vermoedt dat er sprake is van loonkloofdiscriminatie.

Wat is de loonkloof precies?

“De loonkloof is het verschil in gemiddeld bruto uurloon tussen mannen en vrouwen. Dit verschil wordt berekend op basis van het salaris dat werknemers ontvangen, nog voordat belastingen en sociale zekerheidsbijdragen worden afgetrokken.”

Zijn er wetten in Nederland die werknemers beschermen tegen loonkloofdiscriminatie?

“De Nederlandse wet- en regelgeving biedt bescherming tegen loonkloofdiscriminatie. De Algemene wet gelijke behandeling en de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen verbieden expliciet discriminatie op basis van geslacht, ook op de arbeidsmarkt. Op Europees niveau zijn er richtlijnen en verdragen die de rechten van vrouwen beschermen, en er is bepaald dat bij gelijke arbeid geen onderscheid mag worden gemaakt in beloning tussen mannen en vrouwen.”

“Het Nederlandse Burgerlijk Wetboek stelt verder dat een werkgever geen onderscheid mag maken in arbeidsvoorwaarden, en gelijke arbeid moet gelijk worden beloond. Veel arbeidsovereenkomsten vallen ook onder een collectieve arbeidsovereenkomst (cao), waarin vaak functiewaarderingssystemen worden gehanteerd. Deze systemen baseren de beloning op functie en ervaring, en afwijkingen zijn niet altijd toegestaan. Bovendien is het verboden onderscheid te maken op basis van arbeidsduur, wat indirect van invloed kan zijn op de loonkloof omdat in de praktijk vrouwen vaker deeltijd te werken.”

"Op dit moment werkt Minister Van Gennip van Sociale Zaken aan het implementeren van de Europese richtlijn loontransparantie. Het doel is transparantie over loonverschillen, werkgeversactie bij bestaande verschillen, en toezicht om onacceptabele loonverschillen te voorkomen. Het dwingt werkgevers om open te zijn over loonverschillen en actie te ondernemen wanneer deze zich voordoen. Ze verwacht het wetsvoorstel in de tweede helft van 2024 aan de Tweede Kamer te presenteren."

Moet een werkgever transparant zijn over beloningsbeleid?

“Helaas bestaat er momenteel geen wettelijke verplichting voor werkgevers om op voorhand transparant te zijn over beloningsbeleid en specifiek over loonverschillen tussen mannen en vrouwen. Dit kan echter in de toekomst veranderen, aangezien de Europese Unie werkt aan nieuwe regels voor loontransparantie. Deze regels zullen bedrijven verplichten om looninformatie openbaar te maken en maatregelen te nemen als de loonkloof groter is dan vijf procent. Bovendien kunnen er boetes worden opgelegd voor overtredingen.”

“Er is ook een Nederlands wetsvoorstel ingediend dat een wijziging van de Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen inhoudt. Dit voorstel zou, indien het wordt aangenomen, bedrijven met minstens 50 werknemers verplichten om met een certificaat aan te tonen dat mannen en vrouwen gelijk worden beloond voor gelijk werk.”

Wat kun je doen bij een vermoeden van loondiscriminatie?

“Als je vermoedt dat er sprake is van ongelijke beloning, zijn er stappen die je kunt ondernemen. Je kunt de kwestie voorleggen aan de rechter, maar ook overwegen om een klacht in te dienen bij het College voor de Rechten van de Mens. In een specifiek geval heeft een bedrijfsjuriste van Wehkamp succesvol aangetoond dat er sprake was van verboden onderscheid op basis van geslacht. Dit resulteerde uiteindelijk in het betalen van achterstallig salaris door Wehkamp.”

“Het wettelijke bewijsvermoeden stelt dat je als werknemer slechts feiten moet aanvoeren die suggereren dat er sprake is van discriminatie. Vervolgens is het aan de werkgever om te bewijzen dat dit vermoeden ongegrond is. In de strijd tegen de loonkloof is er dus wetgeving en zijn er rechtsmiddelen beschikbaar om discriminatie aan te pakken en te zorgen voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de arbeidsmarkt!”

Hulp nodig?

Heb je vermoedens dat er sprake is van loondiscriminatie? Neem dan contact met ons op. Een ARAG juridisch adviseur kan je helpen bij het beoordelen van de situatie en het nemen van de juiste stappen.