Vanaf 1 januari 2025: Volledige handhaving op schijnzelfstandigheid
Hoe voorkom je problemen?
17 december 2024 | Leestijd: 3 minuten
Met ingang van 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst volledig controleren op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat bedrijven en organisaties die zzp’ers inhuren voor werk dat eigenlijk in loondienst gedaan zou moeten worden, boetes en naheffingen kunnen krijgen. De overheid heeft dit besluit genomen om schijnconstructies aan te pakken en de arbeidsmarkt eerlijker te maken.
Als bedrijf en zzp’er is het dus cruciaal om je goed voor te bereiden op de veranderingen. Wij geven je alle informatie en tips om problemen te voorkomen.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand formeel als zzp’er werkt, maar feitelijk een werknemer is. Dit gebeurt als een zelfstandige onder omstandigheden werkt die meer lijken op een arbeidscontract, bijvoorbeeld omdat er gezagsverhoudingen zijn, vaste werktijden gelden, of er geen sprake is van ondernemersrisico. Schijnzelfstandigheid leidt vaak tot ongelijke arbeidsvoorwaarden en minder sociale zekerheden, zoals een pensioen of verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. Het aanpakken hiervan is bedoeld om de arbeidsmarkt eerlijker te maken.
Wat betekent de handhaving van schijnzelfstandigheid voor werkgevers en zzp’ers?
Vanaf 2025 kan de Belastingdienst tijdens controles boetes en naheffingen opleggen als blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Dit houdt in dat een zzp’er niet daadwerkelijk als zelfstandige wordt gezien, maar eigenlijk in loondienst zou moeten zijn. In ernstige gevallen kunnen deze naheffingen zelfs tot vijf jaar teruggaan. Er is echter een overgangsjaar: bedrijven die in 2025 laten zien dat ze maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen, krijgen in dat jaar nog geen boete. Dit geeft werkgevers en zzp’ers de tijd om hun situatie aan te passen. Dus levert de check op dat je je werkwijze moet aanpassen? Overweeg dan om zelf melding te doen bij de belastingdienst. Dat kan helpen om naheffingen te voorkomen.
Dit besluit heeft grote gevolgen voor zowel werkgevers als zzp’ers. Werkgevers moeten kritisch kijken naar de manier waarop ze samenwerken met zelfstandigen en ervoor zorgen dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid. Dit kan betekenen dat er duidelijke afspraken moeten worden gemaakt waaruit blijkt dat de zzp-er een ondernemer is en geen werknemer. Denk aan de mate waarin de opdrachtnemer zelfstandig de werkzaamheden kan verrichten, invloed heeft gehad op de inhoud van de afspraken en als ondernemer handelt bij de uitvoering, zoals facturering, ondernemersrisico, vrijheid bij de uitvoering van het werk.. Zzp’ers moeten in staat zijn om aan te tonen dat ze daadwerkelijk zelfstandig werken, bijvoorbeeld door te laten zien dat ze meerdere opdrachtgevers hebben of eigen bedrijfsmiddelen inzetten, als ondernemer handelen en risico dragen. Ook kan een rol spelen of de ZZP-er afhankelijk is van één werkgever, of werkzaam is voor meerdere opdrachtgevers.
Geen modelovereenkomsten meer
Vanaf nu keurt de Belastingdienst geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed. Een modelovereenkomst is een vooraf opgesteld contract dat opdrachtgevers en zzp’ers konden gebruiken om afspraken te maken over hun samenwerking. Het kabinet vindt dit niet meer voldoende, omdat uiteindelijk de praktijk bepaalt of iemand echt als zelfstandige werkt, en niet alleen wat er op papier staat. Bestaande modelovereenkomsten blijven wel geldig tot hun einddatum.
Hoe voorkom je problemen?
Voor bedrijven en zzp’ers is het belangrijk om je goed voor te bereiden op de veranderingen die de nieuwe handhaving met zich meebrengt. Het naleven van de regels rondom zelfstandigheid kan voorkomen dat je tegen boetes of naheffingen aanloopt. Het is dus belangrijk om je huidige werkwijze te evalueren en waar nodig aan te passen. Wij geven je tips om je op weg te helpen:
-
Analyseer bestaande arbeidsrelaties
Controleer of de zzp’ers waarmee je werkt daadwerkelijk zelfstandig zijn. Let op factoren zoals gezagsverhoudingen, ondernemersrisico’s en exclusiviteit. -
Gebruik de webmodule van de Belastingdienst
De webmodule beoordeling arbeidsrelatie geeft een indicatie of een arbeidsrelatie als zelfstandigheid kan worden aangemerkt. Houd er rekening mee dat dit geen bindend oordeel is. -
Pas je contracten en werkprocessen aan
Zorg ervoor dat de praktijk overeenkomt met de afspraken in het contract. Vermijd aanwijzingen of verplichtingen die lijken op een arbeidsovereenkomst. -
Documenteer je inspanningen
Mocht er sprake zijn van twijfelgevallen, zorg dan dat je kunt aantonen dat je stappen onderneemt om schijnzelfstandigheid te voorkomen. -
Vraag juridisch advies
Laat je arbeidsrelaties en contracten controleren door een juridisch adviseur. Dit kan naheffingen en boetes voorkomen.
-
Onderbouw je zelfstandigheid
Zorg dat je duidelijk kunt aantonen dat je zelfstandig werkt. Denk hierbij aan het aannemen van meerdere opdrachtgevers, zelf bepalen hoe je het werk uitvoert, en het dragen van ondernemersrisico. -
Controleer je overeenkomsten
Kijk of de afspraken in je contract overeenkomen met de praktijk. Vermijd afspraken die lijken op een arbeidsovereenkomst. -
Wees transparant naar opdrachtgevers
Bespreek met je opdrachtgevers hoe jullie samenwerking is ingericht en zorg dat die past binnen de regels voor zelfstandigheid. -
Zorg voor een goede administratie
Houd je administratie op orde, inclusief facturen, offertes, en andere documenten die je ondernemerschap ondersteunen. -
Volg webinars en informatiesessies
Maak gebruik van de informatie en hulp die de Belastingdienst biedt, zoals webinars en praktische sessies over de regels rondom zelfstandigheid.
