Jongmeerderjarigen en recht op alimentatie

Leestijd: 3 minuten

18 jaar

Je bent 18 jaar geworden. Een bijzondere leeftijd en een mijlpaal in jouw leven en dat van je ouders. Volgens de wet ben je officieel volwassen en mag je van alles, terwijl je bepaalde dingen misschien toch stiekem al deed. Je mag vanaf nu bijvoorbeeld stemmen, drank kopen en zelfstandig autorijden. Maar wordt er ook van je verwacht dat je financieel gezien op eigen benen kan staan? Oftewel moet je zelf je portemonnee zien te vullen of zijn je ouders verplicht om een bijdrage te leveren? In dit blog vertel ik jou hier meer over.

Onderhoudsverplichting ouders tot 21 jaar

Regelmatig vragen jongmeerderjarigen (jongeren in de leeftijdscategorie tussen 18 en 21 jaar) ons of zij recht hebben op alimentatie van hun ouders. Ook benaderen ouders ons die willen weten hoe lang zij alimentatie voor hun kinderen moeten betalen. Dit speelt in de praktijk met name een rol als ouders gescheiden zijn en er weinig tot geen contact tussen de jongmeerderjarige en één van de ouders is.

De gedachte leeft dat ouders niets meer hoeven te betalen zodra hun kroost 18 jaar is geworden. Dat is onjuist. De wet is op dit punt heel duidelijk. De onderhoudsverplichting van ouders stopt pas op de 21e verjaardag van hun kind. Tot die tijd moeten jouw ouders dus een bijdrage in de kosten van levensonderhoud en studie te betalen. Als je nog thuis woont bij één van je ouders, zal dat veelal via kost en inwoning gebeuren en krijg je geen vast bedrag per maand.

Hoewel je ouders dus verplicht zijn een bijdrage te betalen, ben je vanaf je 18e wel zelf financieel verantwoordelijk. Je kunt bijvoorbeeld een abonnement afsluiten, een contract tekenen of een auto aanschaffen. Eventuele schulden of betalingsachterstanden kan je niet op je ouders afschuiven.

Wanneer geldt de onderhoudsverplichting niet?

In bijzondere situaties kan de rechter de onderhoudsverplichting van een ouder matigen. Het gaat dan om situaties waar jij je als jongmeerderjarige zo misdraagt dat het niet redelijk is om van je vader of moeder te verwachten dat er (voor een deel) alimentatie wordt betaald. Dit is niet snel aan de orde. Het enkel weigeren van contact met je vader of moeder of het laten wijzigen van je achternaam zonder overleg met je vader of moeder is geen reden voor matiging. Uit de eerdere uitspraken van rechters (jurisprudentie) blijkt dat er heel wat aan de hand moet zijn. Zo heeft de rechter in een zaak waarin de dochter meerdere malen doodverwensingen uitte richting haar vader, de onderhoudsverplichting van vader tot nihil (nul) gematigd. In een andere zaak vertoonde de zoon zodanig strafbaar gedrag dat hij in de gevangenis zat en veel schulden maakte. Daarbij ging hij volledig zijn eigen gang en voelde zich niet verplicht om tegenover iemand verantwoording af te leggen over zijn leven. Reden voor de rechter om ook nu de onderhoudsverplichting van vader tot nihil terug te brengen.

Aanspraak maken op alimentatie

Vanaf je 18e kan je rechtstreeks aanspraak maken op alimentatie. Het is niet zo dat jij kunt bepalen welk bedrag je van je vader of moeder wil ontvangen. Dat moet op een eerlijke wijze berekend worden. Hierbij moet met veel omstandigheden rekening worden gehouden. Woon je bijvoorbeeld nog thuis of al op jezelf? Studeer je en zo ja, welke studie volg je? Heb je (half)broertjes of (half)zusjes? Zijn je ouders gescheiden? Zijn je ouders hertrouwd of hebben zij een geregistreerd partnerschap met hun nieuwe partner afgesloten en zo ja, wonen er kinderen van je stiefouder in het gezin?

Aan de ene kant speelt jouw behoefte een rol. Als je studeert, wordt in eerste instantie aansluiting gezocht bij de bedragen die studenten kunnen ontvangen en lenen van DUO. Dit is de zogenaamde ‘WSF-norm’. Deze bedragen zijn afhankelijk van het soort opleiding dat je volgt (MBO, HBO of WO) en of je thuis- of uitwonend bent. Als je werkt en een eigen inkomen hebt waarmee je voor een groot deel je kosten kunt betalen, is dat van belang voor jouw behoefte. Ook de zorgtoeslag die je ontvangt, wordt op jouw behoefte in mindering gebracht.

Daarnaast speelt de draagkracht van je ouders een rol. Dat wil zeggen of zij financieel gezien in staat zijn om enige bijdrage aan je te betalen. Als je ouders een verschillend inkomen hebben, dan wordt hun draagkracht evenredig verdeeld. Als je moeder meer verdient, dan zal zij dus een hogere bijdrage kunnen voldoen dan je vader. Je ouders hoeven samen nooit meer te betalen dan jouw behoefte is.

Advies

Ben je in een situatie terechtgekomen dat je een bijdrage van je vader of moeder nodig hebt? Probeer eerst om het gesprek met hem of haar aan te gaan. Het is het fijnste als je in goed overleg samen tot afspraken kunt komen, zodat je een juridische strijd bespaard blijft. Kom je er onverhoopt niet met je vader of moeder uit? Schakel dan een specialist in die je helpt om je vader of moeder aan te schrijven en een eerlijke alimentatieberekening te maken. Mijn collega’s en ik helpen je hier graag bij!