Een kind krijgen: dit moet je regelen

Leestijd: 3 minuten

Hoera, er is een baby op komst! Als toekomstige of kersverse ouder(s) komt er - vooral bij het krijgen van een eerste kind - veel op je af. Van het kiezen van een naam tot het aanschaffen van babyspullen. Daarnaast is het belangrijk om een aantal juridische zaken te regelen. Deze checklist helpt daarbij.

Tijdens de zwangerschap:

Zijn jullie gehuwd of geregistreerd partners? Dan wordt de vader automatisch de juridisch ouder van het kind. Is er geen huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan is dat niet zo. De vader zal het kind dan eerst moeten erkennen bij de gemeente van de woonplaats van de moeder (of de woonplaats van het kind na de geboorte). Dat kan tijdens de zwangerschap, maar ook na de geboorte. Door de erkenning ontstaat er een familierechtelijke betrekking en erfrechtelijke band tussen de vader en het kind.

Het komt ook voor dat de ouders geen relatie (meer) hebben bij de geboorte van een kind. Lees meer over wat in deze situatie de rechten van de vader zijn bij erkenning.

De keuze voor de achternaam van het kind vastleggen, kan voor de geboorte óf bij de geboorteaangifte. Krijgt het kind de achternaam van de vader? Zorg dan dat eerst de erkenning is geregeld. Goed om te bedenken: al jullie volgende kinderen krijgen dezelfde achternaam.

Het is goed om na te kijken wat de zorgverzekering van de moeder van het kind vergoedt. Is het bijvoorbeeld nodig om een aanvullende verzekering af te sluiten? Om te bevallen in het ziekenhuis - zonder dat daar een medische reden voor is - zal er bij een basisverzekering bijvoorbeeld een eigen bijdrage betaald moeten worden.

Als jullie werken of een uitkering ontvangen, is het raadzaam om de komst van de baby tijdig bij een werkgever of het UWV aan te geven.

Ben je zwanger?
Dan heb je recht op 6 weken zwangerschapsverlof en minstens 10 weken bevallingsverlof. In totaal heb je dus minstens recht op 16 weken verlof. Tijdens je verlof ontvang je een uitkering ter hoogte van jouw volledige salaris of uitkering. Lees meer over het berekenen van uw verlof.

Ben je partner?
Je hebt eenmaal recht op je aantal werkuren per week aan volledig betaald geboorteverlof. Stel je werkt 5 dagen 8 uur per dag. Dan krijg je 40 uren aan geboorteverlof die je binnen vier weken na de geboorte van het kind moet opnemen. Daarnaast heb je als partner recht op aanvullend geboorteverlof van maximaal 5 weken. Je krijgt dan 70% van je salaris of uitkering. Dit verlof moet je binnen 6 maanden na de geboorte van het kind opnemen.

Werkende ouders moeten vaak kinderopvang regelen. Houd bij de aanmelding rekening met wachtlijsten. Vanaf 3 maanden zwangerschap is het bij de meeste kinderopvanglocaties al mogelijk om in te schrijven.

Na de geboorte:

Binnen 3 dagen na de geboorte van het kind moet hiervan aangifte worden gedaan. Dat moet gebeuren in de gemeente waar het kind is geboren. Bij veel gemeenten kan dit ook digitaal.

Als je als ouder het gezag hebt over een kind, heb je het recht en de plicht om het kind te verzorgen en op te voeden. Je bent als wettelijk vertegenwoordiger bevoegd om officiële beslissingen te nemen ten behoeve van het kind. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het inschrijven op een school, het aanvragen van een paspoort of het toestemming geven voor een medische behandeling.

Vanaf 1 januari 2023 krijgen ongehuwde en niet-geregistreerde partners bij de erkenning automatisch het gezamenlijk ouderlijk gezag samen met de moeder van het kind. Het ouderlijk gezag hoeft dan niet meer apart bij de rechtbank te worden aangevraagd.

Is het kind vóór 1 januari 2023 al door de partner erkend? Dan moet je als ouders samen nog wel een (digitaal) verzoek bij de rechtbank indienen. Het ouderlijk gezag wordt dan ingeschreven in het gezagsregister. Dat geldt ook als het kind op of na 1 januari 2023 wordt geboren.

Hoe u als duomoeder het ouderschap over het kind van uw partner krijgt, leest u hier.

Uiteraard wil je er niet aan denken, maar stel dat er wat met jullie als ouders gebeurt. Wie wil je dan dat jouw kind opvoedt en verzorgt? Het is slim om hierover na te denken. Als ouders kunnen jullie dit zelf bepalen door een voogd of twee voogden aan te wijzen. Dat kan per testament, maar er kan ook een aantekening worden gemaakt in het gezagsregister.

Beide werkende ouders hebben na de geboorte van hun kind recht op ouderschapsverlof. Deze wettelijke regeling biedt jonge ouders de mogelijkheid om minder te gaan werken en helpt om een betere balans te vinden tussen werk en de zorg voor het gezin. Dit verlof bedraagt maximaal 26 keer het aantal werkuren per week. Stel je werkt 5 dagen 8 uur per dag. Dan heb je recht op 1040 uur aan verlof.

Sinds 2 augustus 2022 is het ouderschapsverlof uitgebreid. De eerste 9 weken van het verlof hebben jullie recht op 70% van het dagloon. Dit moet worden opgenomen vóór het kind 1 jaar wordt. De resterende uren kunnen op een later moment worden opgenomen, zolang dit maar gebeurt vóór het kind 8 jaar is. Na deze 9 weken is het ouderschapsverlof onbetaald, tenzij hierover in een cao afwijkende afspraken zijn gemaakt.

Waren jullie nog geen fiscaal partners voor de Belastingdienst? Vanaf de geboorte van jullie kind worden jullie dat wel. Deze verandering kan gevolgen hebben voor toeslagen, zoals de huurtoeslag en de zorgtoeslag. Het is belangrijk om eventuele toeslagen goed na te kijken. Daarmee voorkomen jullie dat jullie op een later moment mogelijk een deel van de ontvangen toeslagen moeten terugbetalen. Een aantal toeslagen is speciaal gericht op de kosten van een kind:

Kinderbijslag
Dat is een bijdrage in geld voor de verzorging van inwonende kinderen. De gemeente geeft de geboorte door aan de Sociale Verzekeringsbank. Tot aan het moment dat het kind 18 jaar wordt, ontvangen ouders per kwartaal een bedrag aan kinderbijslag.

Kindgebonden budget
Het kindgebonden budget is een extra bijdrage van de overheid in de kosten van een kind. Of jullie hiervoor in aanmerking komen, hangt af van het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen en het inkomen van de ouders.

Kinderopvangtoeslag
Als een kind één of meer dagen per week naar een geregistreerde kinderopvang gaat, hebben ouders mogelijk recht op kinderopvangtoeslag. Dat is een tegemoetkoming in de kosten van de kinderopvang. De hoogte van deze toeslag hangt af van het aantal kinderen dat naar de opvang gaat en het inkomen van jullie als ouders.

Veel ouders kiezen ervoor om vanaf de geboorte van hun kind te sparen voor bijvoorbeeld een toekomstige studie of het rijbewijs van het kind. Daarnaast is het mogelijk om als (groot)ouders ieder jaar een belastingvrij bedrag aan een kind te schenken. Dit bedrag verschilt per jaar. Het is goed om te weten dat het vermogen van minderjarige kinderen door de Belastingdienst bij het vermogen van de ouders wordt opgeteld. Dit kan dus gevolgen hebben voor de te betalen belasting.

Groeit het gezin? Vergeet dan niet om jullie verzekeringen mee te laten groeien. Het is verstandig om de geboorte van een kind zo snel mogelijk aan de verzekeraars door te geven. Het kind is dan meeverzekerd en de premie kan indien nodig worden bijgesteld. Denk daarbij aan de zorgverzekering en aansprakelijkheidsverzekering. Ook bij de rechtsbijstandsverzekering is het belangrijk om een polis met gezinsdekking te hebben. Een geschil kan immers zo ontstaan en ARAG helpt jullie gezin dan graag.

Tips van Romy