Toelaatbaarheidsverklaring: dit moet je weten

Leestijd: 2 minuten

Soms kunnen kinderen, bijvoorbeeld door psychische of lichamelijke problemen, niet goed meekomen op een reguliere school. In het speciaal onderwijs kunnen deze kinderen de noodzakelijke specialistische begeleiding krijgen. Hiervoor hebben ze wel een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig. Hoe werkt dat precies? En welke problemen kunnen er ontstaan rondom een toelaatbaarheidsverklaring? Esther Brouwer-Van Vliet, jurist onderwijsrecht bij ARAG, geeft uitleg.

Wat is een toelaatbaarheidsverklaring?

“De toelaatbaarheidsverklaring is een document dat aangeeft dat een kind recht geeft op speciaal onderwijs en de bijbehorende ondersteuning”, vertelt Esther. “In de toelaatbaarheidsverklaring staat beschreven met welke problematiek het kind te maken heeft en waarom de reguliere school hier onvoldoende ondersteuning in kan bieden.” Ouders die zo’n toelaatbaarheidsverklaring voor het eerst inzien, schrikken wel eens van de manier waarop hun kind wordt beschreven. “De situatie van het kind staat bewust zo ernstig beschreven dat duidelijk is waarom speciaal onderwijs noodzakelijk is. Maar voor een ouder kunnen die bewoordingen wel hard aankomen als het over jouw kind gaat.”

Toelaatbaarheidsverklaring aanvragen

“De aanvraag voor een toelaatbaarheidsverklaring wordt gedaan door de school, dus niet door de ouders”, zegt Esther. "Dit gaat via het samenwerkingsverband. Onafhankelijke specialisten beoordelen de aanvraag, onder meer door het kind te observeren en te bepalen of speciaal onderwijs inderdaad noodzakelijk is. Nadat de toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven, kan de overstap naar het speciaal onderwijs geregeld worden.”

Geen toestemming ouders nodig

Een veel voorkomend misverstand over de toelaatbaarheidsverklaring, is dat ouders toestemming zouden moeten geven. “Dat is dus niet zo”, benadrukt Esther. “Een school kan ook tegen de wens van de ouders in een toelaatbaarheidsverklaring aanvragen en een kind doorverwijzen naar het speciaal onderwijs. Je kunt als ouder wel bezwaar maken, maar dit niet zonder meer tegenhouden.”

Conflicten over een toelaatbaarheidsverklaring

Bij het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring kunnen problemen voorkomen. Esther: “Zaken die we bij ARAG behandelen kunnen gaan over weigering van het afgeven van een TLV. Ook behandelen we veel zaken over gevallen waarin een TLV is afgegeven maar ouders speciaal onderwijs niet nodig of geen goede optie vinden. Scholen kunnen dan overgaan tot verwijdering van een leerling.”

Voorbeeld 1: (ongewenste) verwijdering van de leerling door de school

“Een klant van mij had een zoon groep 7 van de basisschool. De jongen had een lichte vorm van autisme. De basisschool vond dat zoon niet langer op school kan blijven en dat hij de overstap moest maken naar speciaal basisonderwijs. De school zag al enige tijd geen verbetering en had zelfs de toelaatbaarheidsverklaring voor speciaal basisonderwijs al klaar liggen. Mijn klant was het hier helemaal niet mee eens. Hij vond het juist in het belang van zijn zoon dat deze op zijn huidige school bleef. Na een aantal intensieve gesprekken mocht het jongetje uiteindelijk op de reguliere basisschool blijven.”

Voorbeeld 2: Samenwerkingsverband wil geen TLV afgeven

“De inwonende zoon van een klant kreeg geen toelatingsverklaring voor deelname aan het speciaal voortgezet onderwijs. Dit was wel de wens van de ouders en ook de school stond hier achter. Maar de consulent van het samenwerkingsverband deed moeilijk over het afgeven van verklaring. De zoon doet het momenteel goed op school. Dit is aanleiding om hem een verklaring te onthouden. Het samenwerkingsverband vergeet dat de zoon het juist goed doet op school vanwege het speciale onderwijs. Uiteindelijk is de TLV toegekend.”

Bezwaar maken tegen een toelaatbaarheidsverklaring

Als je het niet eens bent met de school of het samenwerkingsverband over de TLV, kun je een klacht indienen. In het klachtenreglement van de school staat hoe je dat kunt doen. “Maar ik zou willen adviseren om altijd eerst te proberen om er in onderling overleg uit te komen”, benadrukt Esther.

Advies: probeer altijd om er in overleg uit te komen

Bij problemen rondom een TLV kunnen de emoties hoog oplopen. “Dat is natuurlijk begrijpelijk, het gaat immers om de toekomst van je kind”, zegt Esther. “Maar wanneer je als ouder in zo’n situatie keihard het conflict in gaat, kan dat juist tegen jou en je kind werken. Juist dan is het belangrijk dat je probeert om in goed overleg met de school een oplossing te zoeken. Kom je er toch niet uit? Neem dan gerust contact met ons op.”